Animatiekunst uitgelegd

© Disney

Animatiekunst bestaat uit het artwork dat artiesten hebben gemaakt bij de creatie van een animatiefilm. Tegenwoordig is een groot deel van de animatiefilms computeranimatie. Ook daarbij is nog sprake van een heleboel handwerk, zoals daar zijn de verkennende schetsen, de eerste ontwerpen en bijvoorbeeld het storyboard. Wat te lezen staat bij 'Van Storyboard tot Production Cel' geldt nog steeds voor een groot deel voor computeranimatie. Ook kunstedities gebaseerd op het artwork en zelfs het als fine art gedrukte eindresultaat van computeranimatie zijn animatiekunst.

• Van Storyboard tot Production Cel
• Wat is een Limited Edition Cel?
• Wat is een Sericel?
• Wat is een Giclée?
• Wat is bij animatie een cel?

---

Van Storyboard tot Production Cel

Tekenfilmkunst, de bekendste vorm van animatiekunst, is een kunstvorm die zeer bekend is in vooral Amerika en Groot-Brittannië. Het betreft origineel werk, gebruikt bij de creatie van een tekenfilm. Aan een tekenfilm werken ware artiesten, die afbeeldingen tot leven laten komen. Hun werk wordt op film gezet en die film is het eindresultaat waar u met plezier naar kijkt. Het originele werk bestaat uit:

1. Het storyboard: dit is het vooraf gemaakte tekenfilmverhaal in stripvorm;
2. (Ander)Pre-production/concept artwork/voorstudies;
3. Achtergrondschilderingen;
4. De productie-tekening: dit is een potloodtekening op speciaal animatiepapier;
5. De production cel: dit is een transparant waarop de schets wordt overgenomen door middel van het zogenaamde inkten. Deze cel wordt vervolgens aan de achterzijde met speciale acrylverf ingeschilderd.
   De cel ontleent zijn naam aan 'celluloid', het transparant waarop vroeger werd geschilderd. Tegenwoordig is de cel gemaakt van acetaat.
   
   De production cel wordt, eventueel met andere cels (er is dan sprake van een 'cel-setup'), op een achtergrond gelegd. Het beeld, dat hierdoor ontstaat, ziet u dan terug in de film.

Afbeelding van een originele
productie-tekening
© Disney

Afbeelding van een originele
production cel
© Hanna-Barbera

Wat is een Limited Edition Cel?

De tekenfilmstudio's geven speciaal voor verzamelaars animatiekunst uit in beperkte oplagen: de zogenaamde `limited edition cels'. Deze stukken worden op exact dezelfde wijze gemaakt als de production cels, aan de hand van de originele schets. Het schilderwerk wordt ook bij deze cels in de studio met de hand uitgevoerd. De limited edition cels worden meestal in een oplage van 25 tot 500 stuks uitgegeven. Een reden om deze stukken uit te brengen is het eenvoudige feit, dat veel werk van vooral oudere films verloren is gegaan.

Voor een limited edition cel wordt ook altijd één van de mooiste momenten uit uw favoriete film uitgekozen.

Een andere reden om deze handgeschilderde limited editions uit te geven is, dat de nieuwste tekenfilms meestal met de computer zijn ingekleurd. Het beeld wordt dan via de computer op film gezet. Met de uitgave van limited edition cels van zo'n nieuwe tekenfilm komen de studio's toch de verzamelaars tegemoet.

Wat is een Sericel?

Een Sericel is een zeefdruk op een transparant. Een zeefdruk is een sjabloon-techniek. Iedere kleur bij een zeefdruk heeft een eigen sjabloon. De kleuren worden met behulp van elke sjabloon laag voor laag aangebracht. Bij een sericel wordt net als bij een production cel of een limited edition cel de inktlijn aan de voorkant aangebracht en de kleuren aan de achterzijde. De sericels worden in een grotere oplage gemaakt dan limited edition cels. Het is een dure druktechniek, daarom zijn de oplagen ook groter. Net zoals de andere tekenfilmcels, zijn sericels echte collector's items.

Een magisch proces - hoe een Disney-sericel wordt gemaakt:

Artiesten van de fameuze Disney Ink & Paint Department, gevestigd in de Disney Studio's te Burbank Californië, creëren een handgeïnkte en handgeschilderd "color model" van één of meer figuren (characters). Tijdens de productie gebruikt de zeefdrukker de originele "animator's color key", waarop de plaats en de nummers van de kleuren zijn geplaatst.

De zeefdrukker snijdt voor iedere kleur een sjabloon. Deze sjablonen worden dan fotomechanisch overgezet op zeefdrukramen en vervolgens nauwkeurig gecontroleerd.

De verfkleuren die corresponderen met het color model worden dan gemixt. Begonnen wordt met de inktlijn, die trouw aan het originele animatieproces, aan de voorkant wordt gezeefdrukt op een transparant (cel). Vervolgens worden op de achterkant van de cel de kleuren één voor één gezeefdrukt. Door op de achterkant de kleuren te zetten wordt net als bij een origineel voorkomen dat de kleuren de inktlijnen snel overlappen.

Bij iedere kleur die toegevoegd wordt, het kunnen er wel veertig zijn, komt langzaam het favoriete Disney-figuur tot leven in een prachtig gelimiteerd kunstwerk! De kroon op het werk is dan het Disney-zegel wat er bij gezeefdrukt wordt. Deze zegel benadrukt dat het werk is gecreëerd door Disneyartiesten en gereproduceerd is onder de supervisie van Disney door middel van kunstzeefdruktechniek. Natuurlijk zit bij iedere sericel geleverd door "Fi Donc" een certificaat van authenticiteit!

Bij de start van het sericelkunst-programma van Disney werden alleen zeefdrukken zonder achtergrond uitgebracht. Dit was in eerste instantie om een goed onderscheid te houden tussen limited edition cels en sericels. Toch werd de achtergrond bij de sericel gemist en daarom werd het principe losgelaten. De start van de komst van de achtergronden bij sericels werd gevormd door de Deluxe-uitgaven. Deze uitgaven hadden dus achtergronden en je was verplicht, ook als verkooppunt, deze stukken in Disney-lijst te nemen. Gelukkig is dat nu voorbij, zodat u nu bij "Fi Donc" naar uw eigen smaak een lijst kunt uitkiezen, wanneer wij de cel nog 'los' in de collectie hebben.

Deluxe edition Dream Duet

Wat is een Giclée?

Een Giclée kan zowel op papier als op doek/canvas gedrukt worden. Giclée is afgeleid van het Franse werkwoord "gicler", dat stralen of vernevelen betekent. In deze druktechniek wordt gebruikgemaakt van ononderbroken inktstralen die verschillende kleurlagen op het papier of canvas aanbrengen. Vooraf wordt het origineel gedigitaliseerd. U kunt zich voorstellen dat een giclée met een soort super-inkjetprinter wordt gemaakt, vaak irisprinter genoemd. Door speciale inkten te gebruiken op basis van echte pigmenten kan een kleurechtheid van 100 jaar of meer bereikt worden. Net zoals met een origineel schilderij. Het voordeel van het afdrukken als giclée is dat iedere druk net zo duur is. Heel anders dan bijvoorbeeld bij zeefdrukken. Op deze giclée-kunstdrukvorm hebben veel artiesten gewacht. Dit is ook de reden dat de giclée tegenwoordig veel vaker wordt gebruikt dan andere kunstdrukvormen. In de animatiekunst deed de giclée eigenlijk zijn intrede bij de kunstdrukken gebaseerd op computeranimatie. Al snel echter werd ook voor kunstdrukken gebaseerd op tekenfilm naar de giclée uitgeweken.

De leveranciers van "Fi Donc" gebruiken de dure speciale inkten op basis van echte pigmenten. Ook het papier en het canvas dat wordt gebruikt zijn van de beste kwaliteit!